समुदाय संस्था व संघटना
निकष १२अ: समुदाय संस्था – स्वयं-सहायता गट (SHG), संयुक्त वन व्यवस्थापन समित्या (JFMC), युजर गट व स्थानिक संस्था
समुदाय संस्थांचा आढावा
स्वयं-सहायता गट
18
एकूण सक्रिय SHG
एकूण सदस्य
234
सर्व समुदाय संस्थांमधील
महिला सदस्य
156
६७% महिला सहभाग
युजर समित्या
8
पाणी, वन, आरोग्य इ.
स्वयं-सहायता गट (SHG)
ग्रामपंचायत क्षेत्रामधील नोंदणीकृत व कार्यरत महिला व शेतकरी स्वयं-सहायता गट.
महिला स्वयं-सहायता गट
| गटाचे नाव | सदस्य | स्थापना दिनांक | उपक्रम/मुख्य लक्ष | स्थिती |
|---|---|---|---|---|
| माऊली | 10 | - | बचत व कर्ज | सक्रिय |
| वीरशैव | 10 | - | बचत व कर्ज | सक्रिय |
| जिजामाता | 10 | - | बचत व कर्ज | सक्रिय |
| स्वामी समर्थ | 10 | - | बचत व कर्ज | सक्रिय |
| श्री गणेश | 10 | - | बचत व कर्ज | सक्रिय |
| श्री राम | 10 | - | बचत व कर्ज | सक्रिय |
| अण्णा भाऊ साठे | 10 | - | बचत व कर्ज | सक्रिय |
| आदर्श | 10 | - | बचत व कर्ज | सक्रिय |
| ज्योतिबा फुले | 10 | - | बचत व कर्ज | सक्रिय |
| भीमाई | 10 | - | बचत व कर्ज | सक्रिय |
शेतकरी स्वयं-सहायता गट
| गटाचे नाव | सदस्य | अध्यक्ष | संपर्क | स्थापना दिनांक | बँक जोडणी |
|---|---|---|---|---|---|
| कृषीविकास शेतकरी गट | 15 | अमोल शिंदे | ७३८७८०१०४७ | नोव्हेंबर 2025 | नाही |
| कृषीधन शेतकरी गट | 15 | रामेश्वर घोंगडे | ९६५७१७२७४६ | नोव्हेंबर 2025 | - |
| शिवशंभो शेतकरी गट | 17 | गणेश शिंदे | ७७५८८७८९१४ | नोव्हेंबर 2025 | - |
| जयम्हल्हार शेतकरी गट | 15 | लक्ष्मण शिंदे | ९९२२२२३०५९ | ऑक्टोबर 2024 | - |
| जानाई शेतकरी गट | - | सुरेश चातप | ७५८८५६८१४९ | ऑक्टोबर 2018 | - |
संयुक्त वन व्यवस्थापन समित्या (JFMC)
समुदायाच्या सहभागातून वनसंरक्षण व व्यवस्थापन करणाऱ्या समित्या.
| समितीचे नाव | सदस्य | वनक्षेत्र (हे.) | स्थापनेचे वर्ष | उपक्रम |
|---|---|---|---|---|
| Van Samrakshan Samiti - Zone A | 25 | 150 ha | 2019 | वृक्षसंपोषण, आग प्रतिबंध, रोपवाटिका |
| Van Samrakshan Samiti - Zone B | 18 | 85 ha | 2020 | वृक्षलागवड, वन्यजीव संरक्षण |
| Vanrai Vikas Samiti | 22 | 120 ha | 2018 | लघु-वनउत्पादन संकलन, इको-पर्यटन |
पाणी वापर गट व समित्या
जलस्रोत व्यवस्थापन व सिंचनासाठी कार्य करणाऱ्या समुदाय संस्था.
| समितीचे नाव | सदस्य | आवृत क्षेत्र | जबाबदारी | स्थिती |
|---|---|---|---|---|
| ग्राम पाणीपुरवठा व स्वच्छता समिती (VWSC) | 11 | सर्व ३ गावे | पाणीपुरवठा, देखभाल, पाण्याची गुणवत्ता तपासणी | सक्रिय |
| Irrigation Users Association | 28 | 250 एकर सिंचित क्षेत्र | कालवा देखभाल, पाणी वाटप | सक्रिय |
| Talav Vyavasthapan Samiti | 15 | ३ गाव तलाव | तलाव स्वच्छता, मत्स्यव्यवस्थापन | सक्रिय |
इतर समुदाय समित्या
ग्राम आरोग्य, स्वच्छता व पोषण समिती (VHSNC)
सदस्य: 12 (ASHA, अंगणवाडी कार्यकर्तीसह)
उपक्रम: आरोग्य शिबिरे, पोषण निरीक्षण, स्वच्छता मोहिमा
बैठका: दर महिन्याच्या दुसऱ्या मंगळवारी
स्थिती: सक्रिय
शाळा व्यवस्थापन समिती (SMC)
सदस्य: 9 (पालक, शिक्षक, सरपंच)
शाळांचा समावेश: प्राथमिक व उच्च प्राथमिक शाळा
उपक्रम: शाळा पायाभूत सुविधा, मध्यान्ह भोजन देखरेख
स्थिती: सक्रिय
युवा क्लब (युवा मंडळ)
सदस्य: 35 तरुण-तरुणी
उपक्रम: क्रीडा, सांस्कृतिक कार्यक्रम, जनजागृती मोहिमा
स्थापना: 2020
स्थिती: सक्रिय
अपंग कल्याण समिती
सदस्य: 8 (अपंग व्यक्तींसह)
उपक्रम: सुलभता तपासणी, पेन्शन सहाय्य, सहाय्यक साधने
लाभार्थी: 42 अपंग व्यक्ती
स्थिती: सक्रिय
महिला मंडळ (Women’s Federation)
सदस्य: 45 महिला
उपक्रम: महिलांचे हक्क, कौशल्य विकास प्रशिक्षण, कायदेविषयक जनजागृती
स्थापना: 2017
स्थिती: सक्रिय
बाल पंचायत (Children’s Council)
सदस्य: 11 निवडून आलेले शाळकरी विद्यार्थी
उपक्रम: बालहक्क जनजागृती, शिक्षण प्रोत्साहन
स्थापना: 2021
स्थिती: सक्रिय
स्वयं-सहायता गटांची आर्थिक कामगिरी (आ.व. 2023-24)
एकूण बचत
₹8.5 लाख
सर्व SHG ची एकत्रित बचत
बँक संलग्नता
15/18
बँकेत लिंक असलेले SHG
वितरित कर्ज
₹12.3 लाख
आ.व. 23-24 मधील सदस्यांना दिलेली कर्जरक्कम
फिरती निधी
₹4.5 लाख
शासनाकडून मिळालेला फिरती निधी
क्षमता विकास व पाठबळ
| प्रशिक्षण कार्यक्रम | लक्ष्य गट | कालावधी | दिनांक | आयोजक |
|---|---|---|---|---|
| SHG बहीखाते व लेखा | SHG अध्यक्षा, सचिव | 2 दिवस | Feb 2024 | NRLM (District Mission) |
| उद्योग विकास प्रशिक्षण | महिला SHG सदस्य | 3 दिवस | Apr 2024 | SIRD |
| JFMC क्षमता विकास | JFMC सदस्य | 2 दिवस | Jun 2024 | वन विभाग |
| पाणी वापर गट प्रशिक्षण | VWSC, सिंचन समिती | 1 दिवस | Jul 2024 | जलसंपदा विभाग |
| पोषण व आरोग्य जनजागृती | VHSNC सदस्य | 1 दिवस | Sep 2024 | आरोग्य विभाग |
महत्त्वपूर्ण यश
- Best SHG Award 2023: Savitribai Phule Mahila Gat यांना उत्कृष्ट कामगिरीबद्दल जिल्हा स्तरावरील पुरस्कार
- १००% ग्रेडिंग: सर्व १८ SHG चे ग्रेडिंग पूर्ण (१४ – Grade A, ४ – Grade B)
- वनसंवर्धन: JFMC कडून २०२३-२४ मध्ये ५,००० पेक्षा अधिक रोपे लागवड, ८५% जिवंतता दर
- पाणी संवर्धन: ग्राम पाणी समितीने गळती दुरुस्ती व जनजागृतीद्वारे ३०% पाणी बचत
- महिला उद्योजकता: ८ SHG नी लघुउद्योग सुरू केले (वार्षिक उलाढाल: ₹6.2 लाख)
- वित्तीय समावेशन: २३४ SHG सदस्यांचे बँक खाते व कर्जसुविधा उपलब्ध
ग्रामपंचायत जानेगाव